Публикации Қазіргі қоғамдағы медиа этиканың маңызы

Всероссийский сборник статей и публикаций института развития образования, повышения квалификации и переподготовки.

Язык издания: русский
Периодичность: ежедневно
Вид издания: сборник
Версия издания: электронное сетевое
Публикация: Қазіргі қоғамдағы медиа этиканың маңызы
Автор: Алдаяр Аиша Аблайовна

Қазіргі қоғамдағы медиа этиканың маңызыКілт сөздер: Медиа-этика, журналистика, қоғам, ақпарат, әлеуметтік жауапкершілік, этика.Аңдатпа: Медиа этика ақпаратты ұсыну мен қоғам арасындағы тиісті өзара әрекеттесуді қамтамасыз ете отырып, қазіргі ақпараттық кеңістікте іргелі рөл атқарады. Сандық платформалар мен әлеуметтік желілердің тез өсуіне байланысты медиа этика идеялық адалдық, дәлдік және әлеуметтік жауапкершілік стандарттарын белгілеуде маңызды бола бастады. Бұл мақалада біз медиа этиканың маңыздылығының негізгі аспектілерін қарастырамыз және медианың әртүрлі салаларындағы этиканың рөлін көрсететін мысалдар келтіреміз.Ключевые слова: Медиа-этика, журналистика, Общество, Информация, социальная ответственность, этика.Аннотация: Медиа этика играет фундаментальную роль в современном информационном пространстве, обеспечивая надлежащее взаимодействие между представлением информации и обществом. Вследствие экспоненциального роста цифровых платформ и социальных сетей, медиа этика становится все более важной в установлении стандартов идейной честности, точности и социальной ответственности. В данной статье мы рассмотрим ключевые аспекты важности медиа этики и приведем примеры, иллюстрирующие роль этики в различных сферах медиа.Keywords: Media ethics, journalism, Society, Information, social responsibility, ethics.Abstract: Media ethics plays a fundamental role in the modern information space, ensuring proper interaction between the presentation of information and society. Due to the exponential growth of digital platforms and social networks, media ethics is becoming increasingly important in setting standards of ideological honesty, accuracy and social responsibility. In this article, we will look at the key aspects of the importance of media ethics and provide examples illustrating the role of ethics in various fields of media.Медиа-этика- бұқаралық ақпарат құралдарын қолдануға қатысты этикалық мәселелерді қарастыратын маңызды зерттеу саласы. Соңғы онжылдықтарда медиа-этика барған сайын белсенді зерттеу тақырыбына айналды, өйткені онлайн-коммуникация, әлеуметтік медиа және ғаламдық тарату біздің күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігіне айналды. Медиа-этика шеңберінде құпиялылық, сенім, сөз бостандығы, ақпарат берудегі дәлдік және барлық мүдделі тараптарға қатысты әділеттілік мәселелеріне талдау жасалады.Медиа- этика сапалы және жауапты журнализмнің, сондай-ақ әлеуметтік медиа мен білім беру бағдарламасын этикалық қолданудың өзегі болып табылады.Ол қоғамның ақпараттық көздерге деген сенімін қалыптастыруда шешуші рөл атқарады. Этикалық нормаларды елемеудің салдары жалған ақпаратқа, қоғамның бөлшектенуіне және медиа платформаларға деген сенімнің жоғалуына әкеледі. Өз алдына медиа қызметкерлерге қоғамның әртүрлі топтарының қалауы мен мүдделерін ескеру, құқықтарға нұқсан келтірмеу және біржақты түсініктер туғызбау міндетін қояды.Медиадағы Этика тек ақпараттандыруға ғана емес, сонымен бірге моральдық, этикалық және мәдени стандарттар тұрғысынан қоғамдық пікір қалыптастыруға көмектеседі. Ол аудиторияны сыни тұрғыдан ойлауға, сондай-ақ ақпаратты мүмкіндігінше объективті түрде ұсынуға үйретеді.Медиа-этика журналист жұмысы үшін негізгі принциптер мен стандарттарды қалыптастырады. Журналистің өзін қалай ұстауы керектігін, қандай материалдарды жариялауға болатынын және болмайтынын, сондай-ақ басқа адамдармен қалай қарым-қатынас жасау керектігін анықтайды. Журналист фактілерді бұрмалаудан аулақ болу және оқырмандарына немесе көрермендеріне сенімді ақпарат беру арқылы өз жұмысында объективтілік пен дәлдікке ұмтылуы керек. Сонымен қатар, медиа-этика жеке өмірге және басқа адамдардың сезімдеріне құрметпен қарауды да қамтиды. Бұл дегеніміз, журналист адамдардың жеке өміріне қатысты өте мұқият және оларға зиян тигізуі мүмкін ақпаратты жариялаудан аулақ болу керек. Басқа адамның мәдени және діни ерекшеліктерін құрметтеп, нәсілдік, жыныстық немесе басқа негізде кемсітушіліктен аулақ болуы шарт. Журналист өз оқырмандарына немесе көрермендеріне сенімді деп санайтын ақпарат беру арқылы олардың сенімін сақтауға тырысуы керек. Өз жұмысыңыз үшін жауапкершілік алуға дайын болу керек. Журналист оның жұмысына үшінші тарап күштері әсер етпейтініне көз жеткізіп, оның кәсіби қызметіне араласудың кез-келген әрекетінен бас тартуы керек. Журналист оқиғалар туралы еркін хабарлауға, билікті сынауға және өзіне немесе жақындарына қауіп төндірмей өз пікірін айтуға қабілетті болуы керек.Медиа-этика ТМД елдерінде әртүрлі деңгейде дамуда. Кейбір елдер медиа қызметке қатысты әдептілік пен эталонды дамытуға көп көңіл бөледі, ал басқа елдерде медиа этика тұжырымдамасы онша кең таралмауы мүмкін.Медиа этика стандарттарының деңгейіндегі айырмашылықтар саяси жағдайға, мәдени және тарихи факторларға, сондай-ақ әр елдегі медиа индустриясының даму деңгейіне байланысты болуы мүмкін. Кейбір елдерде басқаларға қарағанда медиа этиканың қатаң нормалары мен стандарттары болуы мүмкін. Жалпы, ТМД елдеріндегі медиа-этиканың дамуын әр түрлі дәрежеде бағалауға болады, ал кейбір жағдайларда күшейту мен стандарттауды қажет етеді.Қазақстанда медиа-этика мәселелері журналистикада өзектілігін тек артуда. Соңғы жылдары Қазақстан Үкіметі журналистерді және баспасөз бостандығын қорғау мақсатында медиа-заңнаманы жетілдіру бойынша қадамдар жасап келеді. 2021 жылы елде журналистер мен қоғам қайраткерлерінің оқиғаларды жариялау құқығын кеңейтетін бірқатар заңдар қабылданды. Дегенмен, медианның Тәуелсіздігіне және Ақпаратқа қол жеткізуге қатысты қиындықтар әлі де бар.Қорытындылай келе, ХХ ғасырдың ортасында, медиа технологияларды, журналистиканы, хабар таратуды, теледидарды және бұқаралық коммуникацияның басқа түрлерін қолдануға қатысты этикалық мәселелерді талқылау қажеттілігі туындаған кезде дами бастаған бұл ғылым саласы әлі күнге дейін өзінің маңыздылығың жоғалтпады. Медиа-этика қазіргі ақпараттық қоғамда маңызды рөл атқарады, бұқаралық ақпарат құралдары мен цифрлық технологияларды қолдануда этикалық мінез-құлық үшін нормалар мен стандарттарды құруға көмектеседі. Осы саладағы ғылыми зерттеулер қазіргі заманғы қиындықтарды талдауға және ақпарат иелеріне, журналистерге, жарнама берушілерге және қарапайым интернет қолданушыларына арналған ең жақсы тәжірибелерді анықтауға көмектеседі.